Wakacje składkowe – wyjaśnienia ZUS, instrukcja, pytania i odpowiedzi

Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą lub jesteś komornikiem sądowym, od 1 listopada 2024 roku możesz złożyć wniosek o zwolnienie z opłacania za siebie składek ZUS. Sprawdź, jakie warunki trzeba spełnić, aby skorzystać z tej ulgi.

Na czym polegają wakacje składkowe

Możesz skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek za jeden miesiąc w roku. Chodzi o składki:

• na Twoje obowiązkowe ubezpieczenia społeczne: emerytalne, rentowe i wypadkowe;
• na Twoje dobrowolne ubezpieczenie chorobowe;
• na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy  – jeśli je opłacasz.

Wakacje składkowe nie obejmują Twoich składek na ubezpieczenie zdrowotne ani składek, które masz obowiązek opłacać za swoich pracowników.

Zwolnienie obejmuje składki ustalane od najniższej podstawy wymiaru, która Cię obowiązuje. W przypadku wakacji składkowych nie stosuje się proporcjonalnego pomniejszenia podstawy wymiaru składek w sytuacji:

• Twojej niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, za który zostałeś zwolniony z opłacenia składek,
• gdy w trakcie tego miesiąca nastąpi ustanie podlegania ubezpieczeniom.

Składki, z których uzyskasz zwolnienie, sfinansuje budżet państwa. Oznacza to, że:

• wliczają się one do Twojej przyszłej emerytury lub renty,
• będziesz mieć uprawnienia do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;
• w miesiącu, za który uzyskasz zwolnienie, możesz normalnie prowadzić działalność gospodarczą, nie musisz jej zawieszać.

Z wakacji składkowych możesz skorzystać za jeden miesiąc w danym roku. Miesiąc wybierasz samodzielnie. Istotne jest, że wniosek składasz miesiąc wcześniej, niż ten, za który chcesz uzyskać zwolnienie z opłacenia składek.

Ważne! W 2024 roku z wakacji składkowych możesz skorzystać tylko w grudniu, czyli wniosek składasz w listopadzie.. Nie ma przeszkód, abyś w grudniu 2024 roku złożył kolejny wniosek o zwolnienie za styczeń 2025 roku. W takim przypadku możesz mieć zmniejszone obciążenie składkowe za dwa miesiące z rzędu.

Dla kogo wakacje składkowe

Z ulgi możesz skorzystać, jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność gospodarczą (posiadasz wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEiDG) lub jesteś komornikiem sądowym, jeśli:

• w miesiącu przed złożeniem wniosku miałeś zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych ( wliczając siebie). Przy ustalaniu limitu istotna jest liczba osób podlegających do ubezpieczeń w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku od pierwszego do ostatniego dnia tego miesiąca. Oznacza to, że jeśli złożysz wniosek w listopadzie 2024 roku o zwolnienie za grudzień 2024 roku, to ustalasz liczbę osób, które w październiku (od 1 do 31 października 2024 roku) podlegały ubezpieczeniom choć jeden dzień;

 

Ważne! Do limitu 10 ubezpieczonych wliczają się następujące osoby: Ty, czyli wnioskujący przedsiębiorca, pracownicy, zleceniobiorcy (z wyłączeniem uczniów i studentów do 26 roku życia), osoby, które z Tobą współpracują. Do limitu zgłoszonych do ubezpieczeń nie wliczają się osoby, które nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu, czyli między innymi osoby, które: pobierają zasiłek macierzyński, przebywają na urlopie wychowawczym bądź na urlopie bezpłatnym.

 

• jako osoba ubezpieczona podlegałeś choć jeden dzień (dobrowolnie albo obowiązkowo) ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym składasz wniosek;
• w ostatnich dwóch latach przed rokiem, w którym składasz wniosek, nie miałeś przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej lub co najmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat poprzedzających ten rok Twój roczny przychód z tej działalności nie przekraczał równowartości w złotych 2 milionów euro. Jeśli chcesz złożyć wniosek w listopadzie 2024 roku o wakacje od składek za grudzień 2024 roku, weź pod uwagę przychód za lata 2023 i 2022. Ograniczenie rocznego przychodu do wysokości nieprzekraczającej równowartości w złotych 2 milionów euro dotyczy tylko jednego roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku, czyli w roku kalendarzowym 2022 albo 2023;
• jako osoba ubezpieczona w poprzednim roku oraz w roku, w którym składasz wniosek (do dnia złożenia wniosku) nie prowadziłeś pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku rozpoczęcia działalności lub rok wcześniej wykonywałeś w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności, które wchodzą w zakres Twojej działalności. Określenie końca weryfikowanego terminu jako „do dnia” oznacza – łącznie z tym dniem.

Przykład. Prowadzący działalność gospodarczą od 1 września 2024 roku złożył wniosek o wakacje składkowe 30 listopada 2024 roku. Aby spełnić warunek, nie może wykonywać działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy w okresie od 1 stycznia 2023 roku do 30 listopada 2024 roku.

Ponieważ ubezpieczenie chorobowe jest dla Ciebie dobrowolne, uzyskasz zwolnienie z opłacenia składki na to ubezpieczenie, jeśli jesteś nim objęty w miesiącu, w którym składasz wniosek oraz miesiąc wcześniej. Musisz podlegać temu ubezpieczeniu choć po jednym dniu w obu miesiącach.

Ważne! Zwolnienie z opłacenia składek stanowi pomoc de minimis. Jeśli chcesz skorzystać z wakacji składkowych, musisz dysponować limitem pomocy de minimis co najmniej w wysokości sumy obowiązujących Cię w danym miesiącu kalendarzowym składek na ubezpieczenia społeczne, z których chcesz uzyskać zwolnienie. Kwota pomocy publicznej otrzymanej w okresie 3 minionych lat nie może przekroczyć 300 tys. euro.

Co w przypadku zawieszenia działalności gospodarczej

Na moment składania wniosku o wakacje składkowe musisz być płatnikiem składek. Jako płatnik traktowany jest również prowadzący działalność, który ma zawieszoną działalność w momencie składania wniosku. Jeśli w listopadzie 2024 roku masz zawieszoną działalność, możesz złożyć wniosek w listopadzie br. o zwolnienie z opłacenia składek za grudzień br. Uzyskasz zwolnienie z opłacenia składek za grudzień, jeśli odwiesisz działalność w grudniu. Istotne jest, abyś w październiku podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu działalności choć jeden dzień. Jeśli Twoja działalność była zawieszona przez cały październik, nie spełnisz jednego z warunków niezbędnych do uzyskania ulgi.

Jak i kiedy złożyć wniosek

Aby skorzystać z wakacji składkowych, złóż wniosek RWS (wniosek o zwolnienie z obowiązku opłacenia składek za wskazany miesiąc). Wniosek możesz złożyć wyłącznie z profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS. Wnioski złożone w innej formie nie zostaną przez nas rozpatrzone.

Rozpatrzymy tylko te wnioski, które wpłyną w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który chcesz być  zwolniony z opłacania składek. Jeśli złożysz wniosek w innym terminie, np. dwa miesiące wcześniej lub już w miesiącu, za który masz być zwolniony, to go nie rozpatrzymy.

Wniosek RWS możesz złożyć od 1 listopada 2024 r. Jeśli jesteś zainteresowany uzyskaniem zwolnienia z opłacenia składek za grudzień 2024 roku, złóż wniosek RWS do 30 listopada 2024 roku.

Wniosek RWS jest wnioskiem edytowalnym, do którego pobrane będą dane identyfikacyjne płatnika składek, a także domyślnie będzie wypełniony okres zwolnienia (miesiąc złożenia wniosku +1).

Część wniosku stanowi blok z danymi, które potwierdzają, że spełniasz warunki do uzyskania zwolnienia – m.in. oświadczenie o korzystaniu z pomocy publicznej de minimis czy osiągniętym przychodzie.

Zobacz instrukcję wypełniania wniosku RWS o wakacje składkowe

 

Rozszerzenie wniosku o zwolnienie z opłacenia składek za wskazany miesiąc (RWS)

W dniu 15 listopada 2024 r. nastąpiła podmiana kreatora wniosku RWS na PUE/eZUS w zakresie liczby dostępnych pozycji otrzymanej pomocy de minimis. W bloku dotyczącym oświadczenia rozszerzono liczbę pozycji z 20 do 50.

Zwolnienie z opłacenia składek tzw. wakacje składkowe są pomocą de minimis, dlatego część wniosku stanowi blok z danymi dotyczącymi korzystania z tej pomocy. W celu potwierdzenia otrzymanej pomocy konieczne jest wypełnienie oświadczenia albo załączenia do wniosku zaświadczeń o udzielonej pomocy de minimis.

Ważne! Załącznikiem o udzielonej pomocy de minimis nie jest wydruk z sytemu udostępniania danych o pomocy publicznej – SUDOP.

Jeśli płatnik wybierze opcję wypełnienia „oświadczenia”, konieczne jest wypełnienie bloku dotyczącego otrzymanej pomocy de minimis. Konieczne jest podanie:

• nazwy i NIP-u podmiotu udzielającego pomocy,
• daty udzielonej pomocy,
• wartości pomocy w euro.

Poprzednia wersja kreatora wniosku RWS posiadała ograniczenia do 20 przypadków pomocy de minimis. Wprowadzana zmiana umożliwiła płatnikom korzystającym w minionych 3 latach co miesiąc z pomocy de minimis (np. w formie refundacji składek z PFRON) wykazanie wszystkich przypadków we wniosku.

Płatnicy, którzy nie wykazali w złożonym wniosku RWS wszystkich pozycji pomocy (z uwagi na ograniczenia) mogą złożyć uzupełnienie/korektę wniosku RWS i wykazać brakujące dane w tym zakresie.

Płatnicy, którzy uzupełnili już brakujące dane w innej formie np. jako załącznik do pisma ogólnego (POG) nie muszą wykonywać dodatkowych działań w tym zakresie.

 

 

 

Kto może złożyć wniosek

Możesz złożyć wniosek samodzielnie ze swojego profilu płatnika na PUE/eZUS. Wniosek może również złożyć w Twoim imieniu Twój pełnomocnik z profilu płatnika, jeśli ma do tego stosowne umocowania.

Co ze wspólnikiem spółki cywilnej

O zwolnienie z opłacania składek możesz ubiegać się również wtedy, gdy jesteś wspólnikiem spółki cywilnej, jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność i wpisana do CEiDG.

Jako wspólnik złóż wniosek ze swojego profilu płatnika składek na PUE/eZUS, a nie z profilu spółki, której jesteś wspólnikiem.

Ważne! Wspólnicy spółki cywilnej jako osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą wpisani do CEIDG są płatnikami składek na własne ubezpieczenia. Spółka cywilna jest płatnikiem składek tylko wtedy, gdy zatrudnia pracowników lub zleceniobiorców. Oznacza to, że wspólnicy spółki cywilnej powinni rozliczać się na swoim indywidualnym koncie płatnika, a nie na koncie spółki. Dlatego wspólnicy spółek cywilnych zainteresowani wakacjami składkowymi, którzy rozliczają się na koncie spółki, powinni założyć swoje konto w ZUS. Nasi pracownicy służą pomocą w uporządkowaniu rozliczeń w tym zakresie.

Kiedy i jak dowiesz się, czy otrzymasz zwolnienie ze składek

Wnioski ZUS rozpatruje zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego.

Informacje w sprawie wniosku ZUS udostępnia na Twoim koncie płatnika PUE/eZUS.

Dodatkowo informacje o nowych wiadomościach w sprawie wniosku ZUS przesyła na adres e-mail lub numer telefonu, który podasz na PUE/eZUS.

Jeśli zostaniesz w całości zwolniony ze składek, otrzymasz od ZUS informację. Jeśli ZUS przyzna Ci częściowe zwolnienie, lub gdy nie przyzna Ci ulgi, wyda w tej sprawie decyzję. Decyzję również ZUS przekaże na Twoje konto płatnika na PUE/eZUS.

Jak się odwołać od decyzji ZUS

Od decyzji ZUS możesz się odwołać – za pośrednictwem ZUS – do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego według Twojego miejsca zamieszkania. Masz na to miesiąc od dnia doręczenia decyzji.

Odwołanie możesz złożyć pisemnie lub ustnie do protokołu – wtedy pracownik ZUS spisze odwołanie. Powinno ono zawierać: oznaczenie sądu, Twoje imię, nazwisko i adres, znak i datę decyzji, uzasadnienie odwołania, Twój podpis lub podpis Twojego pełnomocnika. Nie zapłacisz opłaty podstawowej od wniesienia odwołania.

Jakie dokumenty rozliczeniowe składasz na wakacjach składkowych

Za miesiąc, w którym korzystasz z wakacji składkowych, składasz następujące dokumenty rozliczeniowe w obowiązującym terminie:

• ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa;
  • 05 14 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego,
  • 05 74 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS),
  • 05 94 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus).
• ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej i składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie masz zwolnienia z tej składki;
• ZUS RCA za pozostałych ubezpieczonych, jeśli zatrudniasz pracowników lub zleceniobiorców;
• ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.

Jeśli masz zwolnienie ze składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, a opłacasz składki tylko za siebie, nie wykazujesz tego w deklaracji.

Jeśli masz obowiązek opłacania składek za innych ubezpieczonych, uwzględniasz w deklaracji ich składkę na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Jeżeli nie złożysz wymaganych dokumentów, zrobimy to za Ciebie. Takie dokumenty utworzymy na podstawie dostępnych w ZUS danych, ale nie będą obejmowały dokumentów za Twoich pracowników. Utworzenie dokumentów może się wiązać również z ustaleniem minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla danej formy opodatkowania.

Jakie dokumenty rozliczeniowe składasz, kiedy nie uzyskasz zwolnienia ze składek

Jeśli nie otrzymasz ulgi, musisz wysłać dokumenty o rozliczeniu składek na zasadach ogólnych oraz opłacić składki  za miesiąc, o który wnioskowałeś. Zrób to również wtedy, gdy składasz odwołanie. Jeśli sąd zmieni naszą decyzję, to skorygujesz te dokumenty i możesz złożyć wniosek o zwrot nadpłaty, o ile będzie występowała.

Materiały dodatkowe

Prezentacja z webinaru „Wakacje składkowe. Na czym polegają, kto może skorzystać, jakie warunki trzeba spełnić, jak złożyć wniosek” (plik pptx 4,2 mb).

 

 

Wakacje składkowe – zwolnienie z opłacania składek ZUS – pytania i odpowiedzi

• Jak interpretować następujący zapis dotyczący warunku uzyskania wakacji składkowych: „co najmniej w jednym roku z dwóch ostatnich lat poprzedzających ten rok Twój roczny przychód z tej działalności nie przekraczał równowartości w złotych 2 milionów euro”? Jeżeli wniosek dotyczy grudnia 2024 r., to czy należy wziąć pod uwagę przychód za lata 2022 i 2023? Jeśli założymy, że w 2022 r. przychód nie przekraczał równowartości w złotych 2 mln euro, to czy w 2023 r. musi on wynieść 0 (płatnik nie miał przychodu), czy też wystarczy, żeby nie przekraczał równowartości w złotych 2 mln euro? Czy w 2023 r. przychód może być wyższy?

Ograniczenie rocznego przychodu do wysokości nieprzekraczającej równowartości w złotych 2 milionów euro dotyczy tylko jednego roku kalendarzowego poprzedzającego rok złożenia wniosku. W opisanym przypadku chodzi o rok kalendarzowy 2022 albo 2023.

Jest to jednoznacznie określone w ustawie. Mowa w niej o przypadku, kiedy przedsiębiorca w dwóch poprzedzających latach nie osiągnął przychodu lub w jednym z dwóch poprzedzających lat osiągnął przychód nieprzekraczający równowartości 2 mln euro.

 

• Jak interpretować limit osób zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego, od którego zależy możliwość korzystania przez przedsiębiorcę z tzw. wakacji składkowych? Przykładowo, przedsiębiorca w październiku br. będzie zgłaszał do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego: a) przez cały miesiąc 6 pracowników (6 osób zgłoszonych do ubezpieczeń) oraz do 19 października br. 2 pracowników, ze względu na to, że zostają rozwiązane ich umowy o pracę zawarte na czas określony (2 osoby zgłoszone do ubezpieczeń), a także b) od 1 do 25 października br. jednego zleceniobiorcę (1 osoba zgłoszona do ubezpieczeń) i od 28 do 31 października br. jednego zleceniobiorcę (1 osoba zgłoszona do ubezpieczenia). W ciągu miesiąca przedsiębiorca będzie zgłaszał do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego łącznie 11 osób (wraz ze sobą), jednak w żadnym dniu tego miesiąca liczba osób zgłoszonych do tych ubezpieczeń nie przekroczy 10 osób. Czy przedsiębiorca spełnia warunek zgłaszania do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 osób?

Gdy określa się limit osób zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego, należy przyjmować sumę osób zgłoszonych do tych ubezpieczeń w ciągu danego miesiąca. Oznacza to, że w przedstawionym przykładzie płatnik nie spełni warunku limitu ubezpieczonych, ponieważ w ciągu miesiąca będzie miał zgłoszonych do ubezpieczeń łącznie 11 osób (wraz ze sobą).

Płatnik może skorzystać z wakacji składkowych, jeżeli m.in. w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych.

Użyty w ustawie zwrot „miał zgłoszonych” wskazuje wprost na faktyczne zgłoszenie ubezpieczonych do ZUS od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku.

Czas trwania umowy nie ma znaczenia. Mogła zostać zawarta nawet na 3 dni.

 

• Na jaki dzień będzie weryfikowany limit osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego lub zdrowotnego?

Limit ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczeń dotyczy miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku.

Przykładowo, aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu, wniosek musi być złożony w listopadzie. Zatem badanie stanu zgłoszeń do ubezpieczeń dotyczy października.

 

• Jak będzie wyglądała deklaracja rozliczeniowa płatnika, który opłaca składki sam za siebie?

Jeżeli przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników i co miesiąc rozlicza składki tylko za siebie na dokumencie ZUS DRA, to za miesiąc, w którym zostanie mu udzielone zwolnienie z opłacania składek (wakacje składkowe), będzie zobowiązany złożyć:

• ZUS RCA z kodem wakacyjnym z rozliczonymi składkami na ubezpieczenia społeczne finansowane z budżetu państwa;
  • • 05 14 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, albo
    • 05 74 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi 30% minimalnego wynagrodzenia (korzystający z preferencyjnego ZUS), albo
    • 05 94 – dla osób prowadzących działalność gospodarczą, zwolnionych z opłacania składek, dla których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne uzależniona jest od dochodu (dotyczy przedsiębiorców korzystających z ulgi mały ZUS plus),
• ZUS RCA z aktualnym kodem prowadzenia działalności gospodarczej (zgłoszonym do ZUS) i składkami na ubezpieczenie zdrowotne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli nie uzyskał zwolnienia z tej składki;
• ZUS DRA, uwzględniające składki z utworzonych raportów RCA.

 

• Jak będą wyglądały deklaracje, jeśli osoba będzie chciała odprowadzić składki od podstawy wyższej niż minimalna wynikająca z kodu tytułu do ubezpieczeń?

Zgodnie z art. 18d ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek stanowi najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru składek, o której mowa w art. 18 ust. 8 (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia) albo art. 18a ust. 1 (30% minimalnego wynagrodzenia), lub podstawa wymiaru składek ustalona zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2 (indywidualnie ustalona podstawa wymiaru składek dla osoby korzystającej z ulgi mały ZUS+). Intencją ustawodawcy było to, by obniżyć obciążenia z tytułu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych poprzez zwolnienie takich osób z obowiązku odprowadzania składek przez jeden miesiąc kalendarzowy w każdym roku kalendarzowym – przy zachowaniu ciągłości ubezpieczenia. Oznacza to, że przepisy nie przewidują możliwości zadeklarowania wyższej podstawy wymiaru za miesiąc objęty tzw. wakacjami składkowymi niż wskazana w art. 18d (nie mogą rozliczyć dodatkowych składek finansowanych przez siebie od nadwyżki).

 

• Jeśli przedsiębiorca opłaca składki wyłącznie za siebie, to czy do bloku X deklaracji DRA przenosimy wszystkie podstawy bez względu na to, czy składki od nich zostały opłacone z budżetu państwa, czy nie? Jaki kod tytułu ubezpieczenia należy wtedy wpisać w tym pliku? Czy może wówczas deklarację DRA wypełniamy tak samo jak w przypadku zatrudniania pracowników z pominięciem bloku X?

Dokument DRA za miesiąc wakacji składkowych należy wypełnić tak samo jak w przypadku zatrudnienia pracowników, czyli z pominięciem bloku X.

 

• Czy składki na Fundusz Pracy za przedsiębiorcę w miesiącu korzystania z wakacji składkowych mają nie być wykazane w żadnym miejscu na DRA?

W przypadku gdy przedsiębiorca, który opłaca składki wyłącznie za siebie, został zwolniony z opłacania składek na Fundusz Pracy/Fundusz Solidarnościowy, to w dokumencie ZUS DRA w ogóle nie wykazuje tej składki.

 

• Art. 18d. ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw brzmi: „Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek, o których mowa w art. 17a, stanowi najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru składek, o której mowa w art. 18 ust. 8 albo art. 18a ust. 1, lub podstawa wymiaru składek ustalona zgodnie z art. 18c ust. 1 i 2. Przepisów art. 18 ust. 9 i 10 nie stosuje się.”. Co oznacza to ostatnie zdanie? Czy w sytuacji, gdy w miesiącu korzystania z wakacji składkowych przedsiębiorca ma prawo do pomniejszenia proporcjonalnego składek, zwolnienie za ten miesiąc w ogóle nie przysługuje? Czy może chodzi o to, że wówczas składki finansowane z budżetu państwa wykazuje się na DRA w wysokości nie najniższej obowiązującej przedsiębiorcę, tylko proporcjonalnej?

Ten zapis oznacza, że dla okresu wakacyjnego nie ma proporcjonalnego zmniejszania podstaw. Za ten okres płatnik otrzymuje bonus w postaci składek sfinansowanych z budżetu państwa za cały miesiąc.

 

• Czy płatnik, który ma zadłużenie w ZUS, może skorzystać z wakacji składkowych?

Płatnik, który ma zaległości w opłacaniu składek, może skorzystać z wakacji składkowych. Stan rozliczeń nie ma wpływu na możliwość skorzystania z tej ulgi.

 

• Czy płatnik musi czekać na informację o rozstrzygnięciu wniosku RWS, aby złożyć deklaracje rozliczeniowe uwzględniające wakacje składkowe?

Dopiero po uzyskaniu pozytywnego rozstrzygnięcia płatnik ma obowiązek złożyć dokumenty uwzględniające wakacje składkowe. Jeżeli wniosek nie zostanie rozstrzygnięty przed terminem składania dokumentów rozliczeniowych za okres, za który płatnik zawnioskował o zwolnienie, ma obowiązek złożyć za ten okres komplet dokumentów z rozliczeniem składek na dotychczasowych zasadach. Po otrzymaniu zwolnienia płatnik złoży korektę dokumentów z rozliczonymi składkami wakacyjnymi.

 

• Jak będzie wyglądała korekta danych zawartych we wniosku? Czy płatnik będzie mógł wycofać wniosek lub zrezygnować z wakacji, aby skorzystać z nich w innym miesiącu danego roku?

Płatnik może wycofać wniosek do momentu jego rozstrzygnięcia. Rozstrzygnięcie oznacza:

• informację o zwolnieniu,
• odmowę zwolnienia,
• pozostawienie bez rozpatrzenia,
• umorzenie postępowania
• lub odmowę wszczęcia postępowania.

Płatnik będzie mógł również skorygować wniosek do momentu jego rozstrzygnięcia. Korekta lub uzupełnienie wniosku będą możliwe na takich samych zasadach jak w przypadku wniosku podstawowego – elektronicznie na PUE. Przy czym korekcie mogą podlegać dane dotyczące pomocy publicznej. Pozostałe warunki są na oświadczenie i nie trzeba podawać dla nich danych.

Jeśli płatnik stwierdził, że np. nie spełnił warunku przychodowego, nie będzie miał jak skorygować wniosku w tym zakresie. W takim przypadku powinien się zastanowić nad jego wycofaniem.

Jeśli klient będzie chciał wycofać lub uzupełnić korektę wniosku, system podpowie mu datę wniosku, który został złożony i nie jest jeszcze rozpatrzony.

 

• Czy komornik sądowy będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych?

Tak, komornik sądowy będzie mógł skorzystać z wakacji składkowych.

Co prawda ustawa o komornikach sądowych stanowi, że nie są oni przedsiębiorcami, jednak art. 33 ust. 3 tej ustawy wskazuje, że do komornika stosuje się przepisy (m.in.) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą. W myśl zaś art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych. Do osób wymienionych w art. 8 ust. 6 pkt 1 ma natomiast zastosowanie art. 18a, który daje prawo do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jako kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Do tych osób ma zastosowanie również art. 18c ustawy, który dotyczy ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zależnie od wysokości dochodu.

W konsekwencji komornicy sądowi mają prawo do tzw. preferencyjnych składek oraz do ulgi mały ZUS+. Nie mają natomiast prawa do ulgi na start, której zasady są uregulowane w art. 18 ustawy Prawo przedsiębiorców.

 

• Czy w przypadku wspólników spółek cywilnych do liczby ubezpieczonych wliczamy osoby ubezpieczone zgłoszone na koncie spółki?

Płatnik może skorzystać z wakacji składkowych, jeżeli m.in. w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych. Użyty w ustawie zwrot „miał zgłoszonych” wskazuje wprost na faktyczne zgłoszenie ubezpieczonych do ZUS przez płatnika wnioskującego o zwolnienie od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku. Czyli muszą to być ubezpieczeni zewidencjonowani na koncie danego płatnika.

Jeżeli wniosek o wakacje składkowe składa wspólnik spółki cywilnej, to do limitu ubezpieczonych należy wliczyć jedynie ubezpieczonych zgłoszonych na jego osobistym koncie płatnika.

W przypadku wspólników spółek cywilnych do liczby ubezpieczonych nie będą wliczane osoby ubezpieczone, które są zgłoszone na koncie spółki cywilnej jako płatnika.

 

• Czy do liczby ubezpieczonych będą wliczane osoby, które są cały miesiąc na zasiłku chorobowym lub świadczeniu rehabilitacyjnym oraz takie, które mają wykazane kody 151 i 152?

Do stanu posiadania limitu osób ubezpieczonych wlicza się co najmniej jeden dzień aktywnego zgłoszenia w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku do ubezpieczeń emerytalno-rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, że badanie limitu odbywa się w ramach całego miesiąca i do jego ustalenia wliczane są wszystkie osoby, które w danym miesiącu podlegały ubezpieczeniu chociaż jeden dzień. Przy czym osoby, które cały miesiąc przebywały na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym lub pobierały zasiłek macierzyński, nie są wliczane do liczby ubezpieczonych.

Do liczby ubezpieczonych będą natomiast wliczone osoby, które są cały miesiąc na zasiłku chorobowym lub świadczeniu rehabilitacyjnym oraz które mają wykazany kod świadczenia/przerwy 151 (okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku) i 152 (okres nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy).

Instrukcja wypełniania wniosku RWS o wakacje składkowe

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 863).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2024 r. poz. 572).
• Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2024 r. poz. 1296).
• 33 ust.3 ustawy z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz.U. z 2023 r., poz. 1691) – Komornik sądowy może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek na zasadach dotyczących osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.